Algemeen overzicht Banksparen
Banksparen is de mogelijkheid om in Nederland fiscaal gunstig voor de aflossing van de hypotheek en voor een (aanvullend) pensioen te sparen bij een bank. De oude wetgeving voorzag uitsluitend in mogelijkheden bij verzekeraars. De wet die banksparen mogelijk maakt trad op 1 januari 2008 in werking.
Geschiedenis
De mogelijkheid tot banksparen is het gevolg van een wetsvoorstel van Staf Depla (PvdA) en Bibi de Vries (VVD), daarmee gebruik hebben gemaakt van hun recht van initiatief. Toen Bibi de Vries de Tweede Kamer verliet, is de verdediging van het wetsvoorstel overgenomen door haar partijgenoot Stef Blok. De Tweede Kamer heeft op 5 juli 2007 ingestemd met het wetsvoorstel. De Eerste Kamer heeft op 12 december 2007 ook ingestemd met het wetsvoorstel.
Beoogde voordelen
Het wetsvoorstel beoogt de keuzemogelijkheden voor het fiscaal gefaciliteerd sparen voor de oudedag en de eigen woning te verruimen en tegelijkertijd de concurrentie bij financiële aanbieders te vergroten. De verwachting is dat de verruiming zal leiden tot een toename van het aantal aanbieders en tot een grotere afname van de producten. Door de vergrote concurrentie is de verwachting dat de kosten zullen dalen, wat de consument ten goede komt.
Aflossing eigenwoningschuld
Voor het aflossen van de eigenwoningschuld (hypotheek) kan de woningbezitter nu gebruik maken van een Kapitaalverzekering Eigen Woning (KEW). De KEW is een levensverzekering die, onder bepaalde voorwaarden, niet belast is in box 3 maar in box 1. Het wetsvoorstel betreft een uitbreiding van de mogelijkheid om bij een bank een geblokkeerde spaarrekening (Spaarrekening Eigen Woning) of geblokkeerde beleggingsrekening (Beleggingsrekening Eigen Woning) te openen. De inleg en het rendement mogen alleen worden aangewend om de eigenwoningschuld af te lossen.De voorwaarden zijn gelijk aan de Kapitaalverzekering Eigen Woning.
De belangrijkste voorwaarden zijn:
· De spaarder of belegger heeft een eigen woning;
· De spaarder of belegger wendt het opgebouwde bedrag aan ter aflossing van de eigenwoningschuld;
· Er wordt ten minste 15 jaar achtereen ingelegd;
· De hoogste inleg is niet hoger dan 10x de laagste inleg. (bandbreedte-eis van 1:10)
Oudedag
Voor het zelf sparen voor de oudedag/ aanvulling op pensioen kunnen werknemers en zelfstandig ondernemers momenteel gebruik maken van een lijfrenteverzekering. Mits een pensioentekort aangetoond kan worden is de premie voor de lijfrenteverzekering fiscaal aftrekbaar en is het opgebouwde kapitaal niet belast in box 3. Uiteindelijk is de uitkering wel belast. De belastingheffing wordt dus uitgesteld.Het wetsvoorstel maakt het nu ook mogelijk om voor de oudedag te sparen met een geblokkeerde spaarrekening (lijfrentespaarrekening) of een geblokkeerde beleggingsrekening (lijfrentebeleggingsrekening).
Financiële dekking
Gezien de verwachting dat banksparen tot een grotere afname van de producten zal leiden, heeft de Tweede Kamer ingestemd met een tweetal maatregelen om de invoering financieel mogelijk te maken. De assurantiebelasting wordt verhoogd van 7 naar 7,5%. Deze verhoging zal plaatsvinden per 1 maart 2008.De mogelijkheden voor het sparen voor de oudedag worden ingeperkt. Het maximale inkomen waarbij fiscaal vriendelijk gespaard kan worden wordt verlaagd van bijna € 162.000 naar ongeveer € 114.000. Dit betekent een verlaging van de maximaal aftrekbare lijfrentepremie van ongeveer € 25.000 naar circa € 17.500.Dit treft echter wel zelfstandigen (zogenaamde ZZP’ers). De Eerste Kamer heeft daarom vlak voor het Kerstreces een stokje gestoken voor deze maatregel; de regering moet in 2008 dit nadeel voor zelfstandigen weer ‘goedmaken’
Producten Banksparen
Onder de nieuwe bankspaarwet lijken drie nieuwe typen producten te ontstaan:
· Lijfrentesparen of lijfrentebeleggen voor de oudedag;
· Sparen en/of beleggen op een geblokeerde rekening voor de aflossing eigenwoningschuld, al dan niet gekoppeld aan een (nieuwe) hypotheek;
· Geblokkeerde spaarrekening voor het laten uitkeren van lijfrentes.
Bronnen: Nibud, Wikipedia, Eerste kamer, FD